KÖTÜLÜĞÜN SIRADANLIĞI: Sorgulamadan İtaat Etmek

📌 Hannah Arendt’in (Siyaset Bilimci- Felsefeci) Kötülüğün Sıradanlığı kavramı, kötülüğün sadece kötü niyetli veya acımasız bireyler tarafından değil, sıradan insanların da sorgulamadan otoriteye itaat ederek kötülüğe aracılık edebileceğini vurgular. Bu fikir, özellikle Nazi subayı Adolf Eichmann’ın yargılanması sırasında ortaya çıkmıştır.

📌 Sıradan İnsanlar Nasıl Kötülük Yapar?

Arendt, Eichmann’ı incelerken onun bir canavar değil, oldukça sıradan ve hatta vasat biri olduğunu fark etti. Eichmann, milyonlarca insanın ölümüne sebep olan bir sistemin parçasıydı fakat kendisini yalnızca "görevini yapan" biri olarak görüyordu. Vicdanını devre dışı bırakmış, üstlerinden gelen emirleri sorgulamadan yerine getirmişti.

📌 Bu durum sadece Nazi Almanya'sına özgü değil. Günümüzde de insanlar, kurallar gereği ya da düzenin bir parçası olmak adına etik olmayan kararlar alabiliyorlar.

Örneğin:

❗Şirket içi baskılar: Orta ya da üst düzey bir yönetici, haksız bir işten çıkarma kararını destekleyebilir. Çünkü "yönetim öyle istiyor" veya "benim kararım değil, yönetimin kararı" diyerek sorumluluktan kaçabilir.

❗Toplum baskısı: Bir grup, farklı düşünen bir bireyi dışlayabilir çünkü "herkes böyle yapıyor" diye düşünür.

❗Askeri ve bürokratik sistemler: Tarihte birçok kararın, insan haklarına aykırı emirleri "sadece görevimi yapıyordum" diyerek yerine getirenlerin olduğunu okuyoruz.

Sorgulamak, Kötülüğü Önler

Arendt’in en önemli vurgusu şudur: Kötülük, çoğu zaman bireylerin düşünmeyi bırakmasıyla yayılır. Kendi ahlaki değerlerini sorgulamadan, otoriteye itaat eden insanlar istemeden de olsa büyük kötülüklere katkı sağlayabilirler.

Dolayısıyla, birey olarak etik ve vicdani sorumluluğumuzu korumak için her zaman şu soruları sormalıyız:

📌 Bu kararı neden alıyorum?

📌 Başkalarına zarar veriyor mu?

📌 Sadece bir otorite istedi diye mi yapıyorum?

💫 Kötülüğün sıradanlığı, sadece tarih kitaplarında değil, günlük hayatımızda da karşımıza çıkabiliyor. Önemli olan, düşünmeyi bırakmamak ve sorgulamaktır…

Kıymetle kalın,

Elif Yeniçeri